معیارهای شرایط کار
معیارهای شرایط کار
- معیارهای فیزیولوژیک
کار انسان، با دخالت برخی فرایندهای فیزیولوژیکی انجام می گیرد. وقتی انسان کار می کند، مخصوصا اگر کار بدنی باشد، در حالت فیزیولوژیک او تغییرات بسیار متعدد و متنوعی به وجود می آید. اگر کار به اندازه کافی طولانی و سخت باشد، امکان خواهد داشت که تواناییهای جسمی فرد به پایین ترین میزان خود برسد. کاهش توانایی جسمی برای انجام دادن یک کار را به راحتی می توان نشان داد. به این صورت که انقباض یک ماهیچه یا گروهی از ماهیچه ها را اندازه گرفت. اگر کار این باشد که کارگر، مثلا فنری را به مدت دو ثانیه فشار دهد، او به تدریج متوجه خواهد شد که فشار فنر رفته رفته کاهش می یابد، و اگر کار همچنان ادامه یابد، زمانی فرا خواهد رسید که فنر هیچ تغییری پیدا نخواهد کرد. این نوع کارها به کمک نیروی بالقوه انجام می گیرد که در ماهیچه به شکل شیمیایی ذخیره شده است. هر اندازه این نیرو بیشتر صرف شود، به همان اندازه ماهیچه کمتر توانایی خواهد داشت که بتواند کار مورد نظر را انجام دهد. کاهش نیروی بالقوه ماهیچه را خستگی فیزیولوژیک یا خستگی جسمی نیز می نامند. برای نشان دادن تغییرات فیزیولوژیک ارگانیسم، معیارهای زیادی وجود دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم: آهنگ ضربان قلب، فشار خون، مصرف اکسیژن، آهنگ تنفس، ترکیب خون و مقاومت الکتریکی پوست، برخی پژوهشگران، منحنی بازیابی آهنگ ضربان قلب را اندازه می گیرند. برای این کار، کافی است نبض را، در هر یک از سه دقیقه اول پس از پایان کار، که فرد به طور راحت نشسته است، اندازه گرفت. منحنی به دست آمده، ارزش واقعی نبض و درصد بازیابی در جهت بازگشت به آرامش را منعکس می کند .بدیهی است که تغییرات فیزیولوژیک در کارهای جسمی خیلی مهمتر از تغییرات فیزیولوژیک در کارهای فکری است. اما معلوم شده است که برخی اندازه های فیزیولوژیک می توانند برای مطالعه خستگی ناشی از فعالیتهای ذهنی نیز مفید واقع شونده مقاومت الکتریکی پوست یکی از آنها است. به این صورت که تغیرات مقاومت الکتریکی پوست در کارهای کاملا فکری، خیلی کمتر از مقاومت الکتریکی درکارهای جسمی است؛ اما این معیارخیلی کم مورد استفاده قرار می گیرد .
دیدگاهتان را بنویسید